Olsztyn: Węzeł i linia zmodernizowane za środki UE. Ostatni element układanki to nowy dworzec [zdjęcia]

Dworzec Olsztyn Główny został otwarty dla podróżnych w ubiegły piątek (21 lutego). – To najważniejszy dworzec kolejowy w województwie warmińsko-mazurskim. Wraz ze stacją tworzą największy węzeł kolejowy w regionie – podkreśla właściciel obiektu, spółka PKP SA.

Dworzec efektowny, ale… opóźniony

Umowę z Torpolem na budowę efektownego obiektu, nawiązującego kształtem do żagla, zawarto pod koniec stycznia 2022 r. Stary budynek dworcowy został zamknięty w lipcu tego samego roku. Po jego wyburzeniu rozpoczęła się budowa nowego dworca, który miał zostać oddany do użytku w połowie roku 2023. W październiku PKP SA poinformowały jednak o opóźnieniu: termin miał zostać przesunięty najpierw na listopad, potem kolejno na luty 2024 r., marzec, kwiecień i sierpień. Ostatecznie dworzec otwarto dopiero teraz, do czego jednak przyczyniły się także problemy proceduralne (zaskarżenie nadzoru budowlanego przez właściciela sąsiedniego budynku dawnego dworca autobusowego, który już wcześniej usiłował wstrzymać budowę).

Nowy dworzec kolejowy Olsztyn Główny składa się z trzech poziomów: dwóch nadziemnych oraz podziemnego. Ten ostatni mieści strefę obsługi podróżnych z kasami biletowymi oraz toaletami. Na parterze urządzono reprezentacyjny hol z poczekalnią, a na piętrze – biura. W środku znajdują się też lokale komercyjne. – Budynek dworca jest w pełni dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, starszych oraz podróżujących z ciężkim bagażem czy wózkami dziecięcymi, pozbawiony barier architektonicznych – zapewnia inwestor. Wykonano w nim ścieżki prowadzące, oznaczenia w alfabecie Braille’a oraz pochylnię z podgrzewaną nawierzchnią. Detalem nawiązującym do przeszłości jest odrestaurowany neon z poprzedniego budynku.

Wartość inwestycji to 31 mln zł. 21,6 mln zł z tej kwoty pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (dofinansowanie przyznano poprzez Program operacyjny „Polska Wschodnia” 2014-2020).

Kompleksowa przebudowa stacji

Nieco wcześniej – w marcu roku 2022 – rozpoczęła się przebudowa stacji Olsztyn Główny. Objęła ona układ torowy (m. in. wydłużono tory, by umożliwić ruch dłuższych pociągów towarowych), system sterowania ruchem kolejowym wraz z nową nastawnią dysponującą oraz budowę czterech nowych, podwyższonych peronów z nowym, przedłużonym przejściem podziemnym, ruchomymi schodami oraz windami. Zabytkowe wiaty zostały rozebrane na części, odnowione i ustawione ponownie nad nowymi peronami. Do użytku oddano też nowoczesny system informacji pasażerskiej. Prace przez cały czas toczyły się pod ruchem pociągów.

Łącznie na stacji ułożono ok. 28 km nowych torów i zabudowano 116 rozjazdów. Jak podają PKP SA, całkowita wartość inwestycji wyniosła 391 mln zł, z czego 122,5 mln zł to dofinansowanie z UE. Kwoty te nieco różnią się od podawanych na początku przez inwestora, PKP PLK (382,1 mln zł wartości netto, 126,8 mln zł dofinansowania z unijnego Programu Operacyjnego „Polska Wschodnia”). Również tu wykonawcą był Torpol.

– Dla Olsztyna realizacja projektu ma znaczenie miastotwórcze – przekonują PKP SA. Przedłużenie przejścia zapewniło lepsze skomunikowanie północnych dzielnic miasta z centrum i dzielnicami południowymi. Dodatkowe przystanki (Olsztyn Śródmieście i Olsztyn Dajtki) ułatwiają przewozy aglomeracyjne.

Potencjał nowej infrastruktury niewykorzystany przez kilka lat

Oprócz stacji oraz dworca Olsztyn Główny zmodernizowana została także linia kolejowa 216 Działdowo – Olsztyn Gł., z której korzystają – między innymi – pociągi do Warszawy. Umowę w sprawie tej inwestycji PKP PLK podpisały z konsorcjum Torpol – Intercor we wrześniu 2017 r. Również ona została dofinansowana z unijnego programu „Polska Wschodnia”. Warte 260 mln zł prace miały być wykonane do czerwca roku 2019. Rozpoczęte w styczniu 2018 r. roboty budowlane nie zostały jednak zakończone w terminie: w grudniu 2019 r. przywrócono tylko przejezdność linii.

Co gorsza, pociągi IC jeszcze kilka lat później pokonywały trasę do Warszawy w czasie niewiele krótszym niż przed modernizacją. Wiele do życzenia pozostawiała też przepustowość linii. Dopiero w marcu 2015 r. pociągi dalekobieżne przyspieszyły, ustanawiając między Olsztynem a Warszawą historyczny rekord czasu przejazdu (2 godziny i 15 minut).

Polska Wschodnia: Ponad 3 miliardy z UE do wzięcia

– W ramach wartego 948 mln zł projektu zmodernizowano 88 km linii kolejowej, przebudowano 13 stacji i przystanków, wybudowano 2 nowe przystanki oraz wybudowano lub zmodernizowano 4 dworce kolejowe: Olsztyn Główny, Olsztyn Zachodni, Olsztynek i Nidzica – podsumowują PKP SA. Od lat – za sprawą polityki warmińsko-mazurskiego samorządu wojewódzkiego – satysfakcjonujące nie jest jednak wykorzystanie infrastruktury kolejowej w przewozach regionalnych, również na zmodernizowanych liniach.

Jak podają PKP SA, w latach 2016-2024 w sektorze kolejowym zainwestowano 1,7 mld zł z programu „Polska Wschodnia” (dostępne środki zostały wykorzystane w całości). Zrealizowano 9 inwestycji, modernizując i wyposażając ponad 540 km linii kolejowych, 134 stacji i przystanków i 10 dworców kolejowych. Przygotowano też dokumentację, która pozwoli na realizację kolejnych dwóch inwestycji przewidzianych do sfinansowania z funduszy unijnych na lata 2021-2027.

Na okres ten w programie „Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej” na inwestycje kolejowe zarezerwowano 3,1 mld zł. Pieniądze te posłużą do dalszej modernizacji linii kolejowych i dworców w województwach: lubelskim, podlaskim, podkarpackim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim oraz regionalnej części mazowieckiego (bez aglomeracji warszawskiej). Nabór wniosków o dofinansowanie potrwa do 18 grudnia bieżącego roku.